Επιλεγμένα άρθρα
Οι 4ΤΡΟΧΟΙ κυκλοφόρησαν τον Οκτώβριο του 1970. Με αυτό το τεύχος το περιοδικό μπαίνει στον 40ό χρόνο της ζωής του, και γίνεται το αρχαιότερο εν ζωή μηνιαίο περιοδικό στην Ελλάδα (ακολουθούν τα ΗΧΟΣ-Εικόνα και ΠΤΗΣΗ & Διάστημα).Δεδομένων της πραγματικότητας των τριών τελευταίων ετών και της αβεβαιότητας των επόμενων ημερών, επέλεξα να «γιορτάσω» τα 40 αναδημοσιεύοντας επιλεγμένα άρθρα από το 2001 μέχρι σήμερα που αφορούν την ελληνική πραγματικότητα. Τα περισσότερα έχουν δημοσιευτεί στη στήλη μου στην εφημερίδα Πρώτο ΘΕΜΑ.
14.03.2001
Για τη FYROM
Με ενδιαφέρον παρακολουθώ τις εξελίξεις στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπως την αποκαλεί ο λαός στρουθοκάμηλος, ή Μακεδονία, όπως την αποκαλεί ο υπόλοιπος κόσμος. Κι αυτό γιατί, πριν από περίπου 15 χρόνια, στους 4Τ και αλλού είχα γράψει μια σειρά άρθρων για το τι μέλλει γενέσθαι σ’ αυτήν την «ευαίσθητη» περιοχή των Βαλκανίων, έχοντας κάποιες πληροφορίες από ανθρώπους που ήταν σε θέση να γνωρίζουν περισσότερα. Το γενικό σχέδιο τότε αναφερόταν στη δημιουργία ενός ιδιότυπου προτεκτοράτου (σαν εκείνο της Βοσνίας και του Κοσσυφοπεδίου) το οποίο, ύστερα από μια σειρά «τυχαίων» συγκρούσεων, θα ετίθετο υπό την κηδεμονία του ΝΑΤΟ. Κατά έναν... περίεργο τρόπο, το σχέδιο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, απόδειξη και η επίσκεψη του Αμερικανού πρέσβη στη Θράκη και η αναβάθμιση του προξενείου των ΗΠΑ (αλλά και μιας πλειάδας άλλων χωρών) στη Θεσσαλονίκη και του αλλού. Τι σχέση έχει η FYROM με την ελληνική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη; Φαινομενικά, ουδεμία, αλλά δεν είναι κακό να έχει κανείς τα μάτια και τ’ αυτιά ανοιχτά, ώστε, αν κατά «τύχη» υπάρξει κάποια εξέλιξη να πει στους φίλους το βράδυ «εγώ σας τά ’λεγα». Όχι, βέβαια, πως έχει πλέον σημασία αν κάποιος «τά ’λεγε». Τα σχέδια για τη σαλαμοποίηση της περιοχής έχουν ολοκληρωθεί, οι αποφάσεις έχουν ληφθεί και κανείς, πολύ περισσότερο ένας δημοσιογράφος που είχε πληροφορηθεί ή έστω «μυριστεί» τη δουλειά, δεν μπορεί να κάνει κάτι. Η άποψή μου είναι ότι τα νότια Βαλκάνια θα αποτελέσουν έναν ενιαίο χώρο στον οποίο τον πρώτο λόγο θα έχουν οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, δηλαδή η Ελλάδα και η Τουρκία, οι οποίες, όπως διάβασα στις εφημερίδες, αποφάσισαν να μειώσουν δραστικά τα εξοπλιστικά προγράμματά τους, μιας και δεν υπάρχει λόγος να μαλώνουν σε ξένο (νατοϊκό) αχυρώνα. Τελικά, θα ρωτήσετε, αυτό είναι καλό ή κακό; Μα, και βέβαια καλό! Με μια παρόμοια «διευθέτηση» θα μπορέσουμε όλοι να ζήσουμε ειρηνικά, να αγοράσουμε Γκραν Τσέροκι, «Μερσεντέ» και «Ρεϊτζρόβερ» και να χορέψουμε τα τσιφτετέλια μας στα ελληνοτουρκικά πλέον σκυλάδικα.
13.03.05
Το κόμμα της Κοινής Λογικής
Παρακολουθώντας στα κανάλια τις συζητήσεις για τα «μεγάλα προβλήματα του ελληνικού λαού», αναρωτιέμαι πότε θα βρεθεί ένας πολιτικός ή μια ομάδα πολιτών να ιδρύσουν το κόμμα της Κοινής Λογικής. Ένα κόμμα που στόχο του δε θα έχει τη χωρίς ανάσα ανταλλαγή κατηγοριών του τύπου «σας πήραμε-σας πήραμε φλουρί κωνσταντινάτο», «μας πήρατε-μας πήρατε βαρέλι δίχως πάτο», αλλά την αντιμετώπιση των τεράστιων προκλήσεων που εμφανίστηκαν με την επανάσταση της Πληροφορικής και την αποκαλούμενη «παγκοσμιοποίηση». Αν δεν είναι ομαδική παράκρουση, τότε τι είναι αυτό το ακατάπαυστο νιαούρισμα που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα; Τι είναι αυτό που κάνει το λαό μας να τραβάει το αριστερό του μανίκι με το δεξί του χέρι (και το δεξί με το αριστερό), ζητώντας από τον... εαυτό του όλο και περισσότερες παροχές, κάνοντας ότι δε βλέπει το αμείλικτο πρόσωπο των μετα-ανθρώπινων κοινωνιών; Και τι είναι εκείνο που κάνει όλα τα κόμματα στην Ελλάδα να φοβούνται να πουν την αλήθεια, που απλώς λέει πως, αν μια χώρα και ένας λαός δε γίνουν όχι μόνο «ανταγωνιστικοί», αλλά... killers, θα καταλήξουν υπάλληλοι των Νοτιοκορεατών, των Κινέζων, και των Αμερικανών (το τελευταίο δε χρειαζόταν να το πω);
Διορθώστε με, αν κάνω λάθος, αλλά πραγματικά έχω την εντύπωση ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις (που επιτρέπουν στη χώρα να λειτουργεί ακόμη), έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να ματαιώσουν, ακυρώσουν, τινάξουν στον αέρα, «στείλουν αδιάβαστη» κάθε παραγωγική επένδυση ή διαδικασία. Το αποτέλεσμα είναι η Ελλάδα να ζει με τις επιδοτήσεις από τα πακέτα Ντελόρ, τα Β΄, Γ΄ και Δ΄ ΚΠΣ. Όπως όλοι γνωρίζουμε, η Θράκη, η Μακεδονία και άλλες περιοχές της Ελλάδας είναι γεμάτες από κουφάρια που χτίστηκαν σε μία νύχτα για να φαγωθούν τα «λεφτά» των επιδοτήσεων, τα οποία, πάλι με ελάχιστες εξαιρέσεις, επενδύθηκαν σε σκυλάδικα, γκροτέσκες βίλες, «Μερσεντέ» και «Μπεμβέ», Γκραν Τσέροκι ή Πόρσε Καγιέν. Όλα αυτά τα χρόνια επιχειρηματίες και κόμματα εξουσίας πρωταγωνίστησαν σε μια παράσταση στην οποία οι πρώτοι υποδύονταν τους επενδυτές και η κρατική μηχανή το μηχανισμό που τους ήλεγχε! Η χώρα γέμισε με εταιρείες μελετών και ο λαός παρακολουθούσε και λάμβανε μέρος σε ένα show εικονικής πραγματικότητας που τώρα φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος. Το πώς οι παραστάσεις επηρέασαν την οικονομία το βλέπουμε στα παράθυρα της τηλεόρασης. Οι εργαζόμενοι ζητούν από το κράτος αυξήσεις μισθών, συντάξεων και μείωση του κόστους ζωής, και το κράτος, ακριβώς επειδή δε γίνονται επενδύσεις που να φέρνουν πλούτο (εργοστάσια αυτοκινήτων, δικύκλων, ανταλλακτικών, Η/Υ, ποδηλάτων, οδοντογλυφίδων ή μονάδες που παράγουν λογισμικό ή προσελκύουν τουρισμό), δανείζεται από τις ξένες τράπεζες για να ικανοποιήσει τις -δίκαιες- απαιτήσεις, γιατί ποιος συνταξιούχος μπορεί να ζήσει με 300-400 ευρώ το μήνα.
Ο φαύλος κύκλος που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’60 με τις κρατικοποιήσεις των δεξιών κυβερνήσεων με σοσιαλιστικές τάσεις (το 75% της επιχειρηματικής δραστηριότητας ήταν υπό κρατικό έλεγχο) συνεχίστηκε με τις σοσιαλιστικές κυβερνήσεις με δεξιές τάσεις και έφτασε στο ζενίθ με την ένταξη της χώρας στη euroland.
Εκτός του ότι η Ελλάδα είναι τελευταία στην ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στις 25 της ΕΕ, πρέπει να είναι και η μοναδική χώρα στον πλανήτη που τρέφεται με τις ίδιες της τις σάρκες!
Ωστόσο, όπως όλοι γνωρίζουμε, δεν είναι οι διαπιστώσεις που λύνουν προβλήματα, αλλά οι προτάσεις.
Τι πρέπει να γίνει για να αρχίσει η χώρα να «γεννάει» πλούτο; Επειδή οι γνώσεις του γράφοντος στα οικονομικά είναι περιορισμένες, θα επαναλάβω την πρόταση που έκαναν διακεκριμένοι πολιτικοί αρχηγοί: η Ελλάδα να αντιγράψει το παράδειγμα της Ιρλανδίας; Αν η μνήμη μου δε με απατά, προτάθηκε από όλες τις κυβερνήσεις, από εκείνες του «Λευκού Πελέ» μέχρι τις εκσυγχρονιστικές, τη συγκυβέρνηση και τη ΝΔ.
Τι λέει; Ότι στο σημερινό, παγκοσμιοποιημένο κόσμο ο μόνος τρόπος για να επιβιώσεις είναι να:
α. διαθέτεις μερικές εκατοντάδες F-16, F-18, F-117, πυραύλους Cruise και αερομεταφερόμενες μεραρχίες -για να ανοίγεις νέες αγορές για τις εταιρείες σου και τα προϊόντα τους (κόκα-κόλα, F-16, Γκραν Τσέροκι, Γκραν Σουξέ...)
β. έχεις φτηνά εργατικά (Κίνα, Ινδία, Κορέα και, γενικά, χώρες εκτός ΗΠΑ, Ιαπωνίας και ΕΕ)
γ. συνδυάζεις τα α και β
δ. έχεις ηγεσίες και λαό που δεν τραβάνε το αριστερό τους μανίκι με το δεξί τους χέρι και vice versa.
Σε απλά ελληνικά, για να καταφέρει η χώρα να βγει από την επιτήρηση (που οι αιτίες της δε δημιουργήθηκαν χτες), πρέπει να αποκτήσει ανταγωνιστική οικονομία, να παράγει προϊόντα και να προσφέρει υπηρεσίες που να είναι τουλάχιστον εφάμιλλα των «ξένων».
Η Τράπεζα της Ελλάδος ανακοίνωσε ότι το 2004 το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου έφτασε στα 25,4 δισ. ευρώ, από 22,6 που ήταν το 2003. Την ίδια χρονιά δώκαμε για εισαγωγές 38,08 δισ. ευρώ και από εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών εισπράξαμε 12,7 δισ. Αν στο τεράστιο «άνοιγμα» προσθέσουμε τον πληθωρισμό, που υπονομεύει κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα, βλέπουμε ότι, με το να κάνουμε μόνο αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις, όχι μόνο δε λύνεται, αλλά επιδεινώνεται το πρόβλημα.
Το ερώτημα που τίθεται τελικά είναι αφενός ποιος θα πείσει τις εκατοντάδες συντεχνίες να αλλάξουν τροπάρι και αφετέρου ποιος θα απαλλάξει το κράτος από τις άλλες (συντεχνίες), που θέτουν σε κίνδυνο τα 20 δισ. ευρώ που πρέπει να πάρουμε από το Γ΄ ΚΠΣ.
Αντί, λοιπόν, όλοι (πολίτες, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, οργανώσεις, φορείς, συντεχνίες, ΔΕΚΟ, ΣΕΚΟ, ΕΚΟ και ΜΕΚΟ) να κοιτάξουμε μακρύτερα από τον αφαλό μας, περνάμε τις ώρες, τις μέρες, τους μήνες, τα χρόνια, τις δεκαετίες μαλώνοντας για το 2% του 4% που έδωσε ο Κώστας και υποσχέθηκε ο Νίκος, που ξέχασε η Μαρία και που έφαγε η γάτα... Επειδή η «γραφική» εποχή του γερανιού και της γαζίας πέρασε οριστικά, νομίζω ότι ήλθε η στιγμή να αποφασίσουμε αν (για να αναφέρω πάλι το ίδιο παράδειγμα) το αεροδρόμιο του Ελληνικού θα γίνει η νέα μπιφτεκούπολη ή αν εκεί θα εγκατασταθεί μία από τις καλύτερες και μεγαλύτερες Σχολές Πολιτικής Αεροπορίας στην ΕΕ αλλά και η μεγαλύτερη επισκευαστική βάση της ανατολικής Μεσογείου.
Το πώς βλέπει κανείς τα πράγματα εξαρτάται από τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές «τσίμπλες» που έχει στα μάτια.
11.08.05
Α.Π.Ε.
Οι επιπτώσεις της αιολικής ενέργειας στη libido των αιγοπροβάτων
Δε φτάνει που οι πυρκαγιές αφανίζουν τους τελευταίους πνεύμονες πρασίνου στην Ελλάδα, δεν αρκεί που ο πλανήτης πεθαίνει από τη ρύπανση, δε φτάνει που δεν μπορώ «να σηκώσω κεφάλι» από τη σύνταξη του αντιτρομοκρατικού νομοσχεδίου μου, αλλά ανέλαβα και να αντιμετωπίσω μια εξέλιξη που, αν αφεθεί στην τύχη της, απειλεί να τινάξει στον αέρα την κοινωνική και οικογενειακή ζωή των αιγοπροβάτων της επικράτειας. Δεν περνάει ημέρα που στο πολιτικό γραφείο μου (δεν έχω, αλλά το δημιούργησα για τις ανάγκες του πονήματος) να μη φτάνει μία καταγγελία για την επιδρομή ιδιωτικών και κρατικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αιολικής ενέργειας στην κοινωνική ζωή της κατσίκας. Η σοβαρότερη φαίνεται να είναι εκείνη που λέει ότι η λειτουργία των ανεμογεννητριών στις κορυφές και τις ραχούλες της χώρας επηρεάζει τη libido τους, με αποτέλεσμα οι 5 στις 10 κατσίκες και τα 3 στα 5 πρόβατα να γίνονται gay. Το αποτέλεσμα είναι να μη γεννιούνται νέα ζώα, και τα gay couples που κατοικούν στα βουνά της νότιας Εύβοιας, της Λακωνίας, της Κρήτης και πολλών από τα νησιά του Αιγαίου να αντιμετωπίζουν προβλήματα στην υιοθεσία. Το πρόβλημα αναδείχτηκε από τους τοπικούς «φορείς», οι οποίοι ανακάλυψαν ότι η libido της κατσίκας επηρεάζεται από το θόρυβο των πτερύγων των ανεμογεννητριών και τα ηλεκτρομαγνητικά, ηλεκτροπαλμογραφικά και σεξουαλο-ηλεκτροεπαγωγικά πεδία που αναπτύσσονται όταν η ταχύτητα του ανέμου υπερβαίνει τα 20 m/sec. Τη θέση των «φορέων» ενίσχυσε μελέτη 400 καθηγητών και 314 επίκουρων, επικουρικών επιμελητών που αναφέρει ότι, εκτός από τη libido των αιγοπροβάτων, τα αιολικά πάρκα επηρεάζουν τον υδροφόρο ορίζοντα, την αντισύλληψη, τα γαστρικά υγρά και τη χώνεψη. Για τους παραπάνω λόγους, αλλά και για άλλους που έχουν σχέση με την καταπάτηση, την οικοπεδοποίηση, την αρπαγή και την «αξιοποίηση» δημόσιας γης, τα αιολικά πάρκα συνιστούν κίνδυνο για το -ελληνικό- περιβάλλον, και η εγκατάστασή τους πρέπει να απαγορευτεί. Τα στοιχεία, πάντως, δείχνουν πως, παρά την αντίδραση ορισμένων γραφικών, αλλοπρόσαλλων «φορέων» και παραπληροφορημένων χωρικών, η Ελλάδα δεν «πάει και άσχημα» στον τομέα της αιολικής ενέργειας. Το μόνο που απομένει είναι η στιβαρή αντιμετώπιση των καταπατητών δημόσιων εκτάσεων που δημιουργούν το θόρυβο για τη libido των αιγοπροβάτων.
14.05.06
Για τα Βαλκάνια...
Ο εφές του Αϊδινίου
Τα πολύ παλιά χρόνια μια εφημερίδα (η Βραδυνή) δημοσίευε σε συνέχειες ένα «ιστορικό» ανάγνωσμα με τίτλο «Ο εφές του Αϊδινίου», στο οποίο μια όμορφη Ελληνίδα είχε πάθει έρωτα με ένα λεβέντη Τούρκο - ή το ανάποδο, πού να θυμάμαι τώρα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση δεν ήταν η ιστορία, αλλά ο αριθμός στον τίτλο, «Επεισόδιον 2.434ο». Κάτι σαν τη «Λάμψη» ή την πονεμένη ιστορία της κυρίας Γκιουλμεγιάλ Καρά Χασάν, η οποία ένα πρωί πετάχτηκε από το κρεβάτι και, πριν βουρτσίσει τα δόντια της, πληροφορήθηκε ότι ήταν υποψήφια για την «υπερνομαρχία» της Ξάνθης. Τι σχέση έχει το ανάγνωσμα της νιότης μου με την κυρία; Έχει, αν αναλογιστείτε ότι εμπίπτει στο ευρύτερο ανάγνωσμα «Στρατηγικά Παιχνίδια στα Βαλκάνια», το οποίο, αν και βρίσκεται στη 1.434η συνέχειά του, δε φαίνεται να απασχολεί κανέναν από τους χειριστές των εθνικών θεμάτων μας, αφού όλοι (με την εξαίρεση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος έγκαιρα δήλωσε πως «σε 10 χρόνια κανείς δε θα θυμάται το όνομα “Μακεδονία”») είναι απασχολημένοι με την επανεκλογή τους ή, στην πιο ήπια έκδοση, με την παρατήρηση του αφαλού τους.
Επειδή η μακρά θητεία του γράφοντος στο εξωτερικό δελτίο
α. δεν επιτρέπει την ομφαλοσκόπηση
β. επιβάλλει την έρευνα και την ανάλυση,
θα ήθελα να επισημάνω ότι το πρόβλημα δε βρίσκεται στο σαχλεπίσαχλο επιχείρημα ότι το «θρήσκευμα δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο στην επιλογή των υποψηφίων στις ευαίσθητες περιοχές» (ο γράφων με χαρά θα πρότεινε ένα δωδεκαθεϊστή, ένα βουδιστή, βραχμάνο ή ακόμα και σατανιστή για την υπερνομαρχία της Ξάνθης), αλλά στα σχέδια που έχουν τα Αμερικανά για τα Βαλκάνια. Για περισσότερα από 20 χρόνια παρακολουθώ τις κινήσεις τους και γράφω για τα σχέδιά τους να διαλύσουν τα κράτη που προέκυψαν μετά τους βαλκανικούς πολέμους και να τα αντικαταστήσουν με μικρά, αδύναμα προτεκτοράτα, τα οποία να ελέγχουν απόλυτα, αλλά κανείς δε δίνει σημασία. Αυτό μέχρι την Παρασκευή 5 Μαΐου, που στην εφημερίδα «Το ΒΗΜΑ» διάβασα ένα άρθρο του Γ. Σταύρου, επίτιμου Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Howard της Ουάσινγκτον, στο οποίο με κρυστάλλινη διαύγεια περιγράφονται τα σχέδια πολλών στην Ουάσινγκτον σύμφωνα με τα οποία «... τα Βαλκάνια προσφέρονται για τη δημιουργία μουσουλμανικών κρατιδίων και ως απόδειξη της “αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων”...». Ωστόσο, ο Αμερικανός καθηγητής δε σταματάει εκεί. «Στο πλαίσιο αυτό -γράφει- η Ελλάδα αναμένεται να συνοδοιπορήσει με τις “νέες τάσεις” και να σπεύσει να γίνει το πεδίον πειραματισμού μιας ύπουλης εκδοχής του πολυπολιτισμού, η οποία, μέχρι στιγμής το μόνο που έδειξε είναι η υπόσχεση του κοινωνικοπολιτικού κατακερματισμού των ενιαίων κοινωνιών...».
Αν τα παραπάνω και τα όσα παραθέτω πιο κάτω τα έλεγε κάποιος «Ελληναράς» (υπάρχει, άραγε, Ιρλανδαράς, Τουρκαλάς, Ιταλαράς, Ισπαναράς;), τότε όλοι -και εγώ- θα κρατούσαμε μικρό καλάθι. Όμως, καλοί μου άνθρωποι, αυτά τα λέει ένας Αμερικανός που διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις σε πανεπιστήμιο της μεγάλης, υπερατλαντικής δημοκρατίας, άρα μάλλον αποκλείεται να είναι Ελληναράς - αν και δεν παίρνω όρκο. Τότε τι είναι; Το διεστραμμένο μου δημοσιογραφικό μυαλό σκέπτεται ότι μπορεί να εργάζεται σε κάποια από τις ΜΚΟ του Σόρος ή -ακόμα χειρότερα- σε κάποια υπηρεσία του αμερικανικού ΥΠΕΞ. Αν ούτως έχουν τα πράγματα, τότε οι διαπιστώσεις που κάνει είναι ακόμα πιο ανησυχητικές, αφού λέει: «... αντί η Ελλάδα να προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τα χειρότερα και να ελπίζει στο καλύτερο, χρησιμοποίησε ως πολιτική της το στοιχείο της συμμετοχής στην ΕΕ, για να επηρεάσει τη στάση της Τουρκίας και να καθησυχάσει τα made in USA δημιουργήματα των μικροσατραπών της Βαλκανικής... ενώ συνεχίζεται αδυσώπητη η διαδικασία κατατεμαχισμού. Με την ελπίδα μιας άλλης φαντασίωσης - του λεγόμενου αμερικανοελληνικού στρατηγικού συνεταιρισμού...».
Και σαν όλα αυτά να μην ήταν αρκετά για να διαλύσουν την politically correct άποψη των καθ’ υμάς Cole Haan, o Σταύρου τονίζει πως: «... Σήμερα τα Βαλκάνια θεωρούνται το γεωγραφικό εργαστήριο για τη νομιμοποίηση του νεο-οθωμανισμού ως περιφερειακού συστήματος που θα μπορούσε να απαλύνει τις συνέπειες των πολιτιστικών διενέξεων, ενώ η Δύση θα επιχειρεί, με την Τουρκία οδηγό, την αναζωογόνηση της Νέας Ανατολής...».
Αν ακόμη δεν έχετε πεισθεί, παραθέτω την τελευταία παράγραφο από το ιδιαίτερα σοβαρό αυτό κείμενο: «... Το μόνο που χρειάζεται για να γίνουν λειτουργικά τα βαλκανο-αιγαιο-μεσοανατολικά σενάρια, κατά τη γνώμη των μάνατζερ των βαλκανικών καζίνων, είναι μια γενναία ελληνική ηγεσία (σ.σ.: και αντιπολίτευση!), που θα “αντιλαμβάνεται” τον ευρύτερο χώρο, πρόθυμη να αποδεχτεί κάποιες “απροσεξίες” και να τακτοποιήσει προτεραιότητες, όπως πρώτα οι μπίζνες και τελευταίο το εθνικό συμφέρον...».
Αυτά, λοιπόν, γράφει ο Αμερικανός καθηγητής, και εσείς που τα διαβάζετε δεν έχετε παρά να διαθέσετε λίγα λεπτά και να σκεφτείτε αν ο άνθρωπος είναι «Ελληναράς» ή αν, όταν χαράζει πολιτική, εκτός από τον αφαλό του και το ίδρυμα Σόρος, κάνει χρήση και του εργαλείου που λέγεται Κοινή Λογική.
11.06.06
Τα ζεϊμπέκικα, οι κουμπαριές και η «ευρωπαϊκή προοπτική» της Τουρκίας ως μέσα εξάσκησης εξωτερικής πολιτικής
Ως παλιός συντάκτης του εξωτερικού δελτίου, έχω ένα είδος διαστροφής που, όπως ένα, δύο άλλα κουσούρια, θα με συνοδεύει μέχρι να φύγω από το μάταιο αυτόν κόσμο. Δεν ξεχνιέται η προσεκτική ανάγνωση των τηλεγραφημάτων (τότε) και των δικτυακών τόπων (αργότερα), στην προσπάθεια να μη σου ξεφύγει κάποια είδηση και γίνεις ρεζίλι των σκυλιών στη σύσκεψη των 8. Ούτε τα ευλαβικά αρχειοθετημένα άρθρα (σε ψηφιακή μορφή, πλέον) που έγραψα για πολλά από τα θέματα που σήμερα βρίσκονται στο προσκήνιο της επικαιρότητας ξεχνιούνται. Πολύ περισσότερο δεν ξεχνιέται η προσπάθεια εκείνης της γενιάς των δημοσιογράφων να ψάχνουν μέσα και πίσω από τις γραμμές, να συνδέουν και να αξιολογούν τις ειδήσεις και να γράφουν αυτό που πραγματικά συμβαίνει, και όχι εκείνο που επέβαλαν οι πολιτικές της -κάθε- εποχής.
Η θητεία στο «εξωτερικό» τελείωσε το ’95, αλλά όχι το ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν πρώτα στην περιοχή μας και στον κόσμο. Κι αυτό γιατί πολλά από τα όσα συνέβησαν τον τελευταίο καιρό (διάλυση Γιουγκοσλαβίας, ίδρυση προτεκτοράτων, «Μακεδονία» των Σκοπίων, εισβολές στο Κουβέιτ, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, ίσως στο Ιράν, μπορεί και στην... Τουρκία) είχαν ξεκινήσει τη δεκαετία του ’70, ίσως και πριν.
Αν κάποιος συνάδελφος έχει σήμερα το πάθος, μπορεί εύκολα να διακρίνει τα όσα θα συμβούν στο μέλλον, και είναι κρίμα που οι κάθε λογής ιθύνοντες δε χρησιμοποιούν την πείρα και τις γνώσεις των καλών «εξωτερικατζήδων».
Αν αυτό που αποκαλούμε «γλώσσα του σώματος» σημαίνει κάτι, θα έλεγα πως τα τελευταία χρόνια η ελληνική εξωτερική πολιτική θυμίζει το ζεϊμπέκικο του Γιώργου. Αντί να το χορεύει με αργές, λιτές, μη επιδεχόμενες αντίρρησης κινήσεις, θυμίζει αίγα σε οίστρο. Ένα άτσαλο, ασυντόνιστο, αντιαισθητικό χοροπηδητό στο ρυθμό των κλαπατσίμπαλων που γρατζουνάει η μπάντα της «διεθνούς κοινότητας» των Keaton & Rossetti. Πάντα πίστευα ότι, όπως το βαρύ ζεϊμπέκικο για το Νίκο (Κοεμτζή), έτσι και η εξωτερική πολιτική «χορεύεται» σε εμβαδόν ενός τετραγωνικού μέτρου. Όταν βγεις από τον κύκλο, είναι προτιμότερο να πιάσεις δουλειά σε τσίρκο.
Πολλές φορές έχω αναφερθεί (το 2005 πάλι σε αυτήν εδώ τη στήλη) στα δείγματα της ελληνικής πολιτικής απέναντι στη «φίλη και σύμμαχο» στο ΝΑΤΟ Τουρκία. Δε θα αναφερθώ στην «εθνοσωτήριο» και στο πραξικόπημα εναντίον του Μακάριου, που χάρισαν στα καρντάσια τη μισή Κύπρο. Θα θυμίσω μόνο ότι ο «χορός» άρχισε με τραγούδια όπως το «Δε διεκδικούμε-δεν παραδίδουμε σπιθαμή εθνικού εδάφους», «Βυθίσατε το Χόρα», «Αυτή η νύχτα (των Ιμίων) μένει», συνεχίστηκε με το ξεφάντωμα με τον «αδελφό» Τζεμ, τις κουμπαριές και, βέβαια, το παραισθησιογόνο της «ευρωπαϊκής προοπτικής» της Τουρκίας, την οποία όμως τώρα δε θέλουν οι… Βρυξέλες! Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελληνίδα ΥΠΕΞ δεν ξέρει αν θα πρέπει να χορέψει ζεϊμπέκικο, δημοτικό ή ραπ.
Και ο λαός; Μάλλον τα έχει χαμένα. Γίνεται συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό, τα Σκόπια, τις σχέσεις με την ΕΕ ή τις ΗΠΑ, και το ένα κόμμα λέει πως «έχει μία άλλη πολιτική» (χωρίς να την αποκαλύπτει) και το άλλο απαντάει ότι το πρώτο «δεν έχει δικαίωμα διά να ομιλεί». Αντί για τρόπους δράσης, ακούμε κατηγορίες για το ποιος είναι περισσότερο ή λιγότερο ενδοτικός.
Τη στιγμή που το σχέδιο για τη μετατροπή της νότιας Βαλκανικής σε ένα «σετ» αυστηρά ελεγχόμενων προτεκτοράτων βρίσκεται σε εξέλιξη, τη στιγμή που οι ΗΠΑ αποφασίζουν το διαμελισμό της Τουρκίας (τι άλλο μπορεί να σημαίνει ανεξάρτητο Κουρδιστάν, άρα διχοτόμηση). Και επειδή η Τουρκία δε σκοπεύει να χάσει τα πετρέλαια της Μοσούλης και του Κιρκούκ, θα δείτε πως, αν ανεξαρτητοποιηθεί το Κουρδιστάν, ένα νέο μέτωπο θα ανοίξει στο νότο, καθώς η ¶γκυρα θα επέμβει και τα Αμερικανά θα αντιδράσουν.
Το ερώτημα που τίθεται είναι τι θα κάνει η Ελλάς (και τι θα πει ο Πρόεδρος Κωστής). Η πτωχή, πλην τίμια Ελλάς παρασύρεται από τον τρελό ρυθμό του ζεϊμπέκικου και κάνει δηλώσεις που κάνουν τους Τούρκους στρατηγούς να... τρέμουν από το φόβο τους, όπως για παράδειγμα είναι η πρόσφατη που έλεγε πως «η κατάρριψη του ελληνικού F-16 δε συνάδει με την ευρωπαϊκή προοπτική της ¶γκυρας». Για την περίπτωση που κάποιοι πουν ότι τα παραπάνω αναδίδουν άρωμα «εθνικισμού», ιδού τα στοιχεία.
Από το 1985 μέχρι το 2004 ο αριθμός των παραβιάσεων των κανόνων εθνικής κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών έχει διπλασιασθεί, ο αριθμός των παραβιάσεων του Εθνικού Εναέριου Χώρου έχει τριπλασιαστεί, ο αριθμός των τουρκικών οπλισμένων αεροσκαφών είχε αυξηθεί κατά 22 φορές και ο αριθμός των εμπλοκών έχει υπερ-τετραπλασιαστεί!
Αν ο ενδόμυχος και μη δημοσιοποιούμενος σκοπός της πολιτικής που ακολουθούμε είναι ο κατευνασμός, τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι, παρά την παθητικότητα και τη χωρίς ανταλλάγματα στήριξη της «ευρωπαϊκής προοπτικής», η ¶γκυρα γίνεται πιο επιθετική και πιο προκλητική. Τα παραπάνω δείχνουν -λέει ο παλιός «εξωτερικατζής»- ότι η Τουρκία έχει μπει σε ένα σκοτεινό μονοπάτι που οδηγεί στην υιοθέτηση ακραίων πολιτικών απόψεων, την εμφάνιση τάσεων απομονωτισμού και την περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης της.
Ποια η λύση; Δεν ξέρω, αλλά τι θα λέγατε για ακόμα ένα -πηδηχτό- ζεϊμπέκικο, ένα βαφτίσι, ένα γάμο, ένα προκάτ χαμόγελο, κάτι, βρε αδελφέ, που πραγματικά να τρίξει τα δόντια της ¶γκυρας;
23.07.06
Για τις προμήθειες στην ¶μυνα
Αν κάποιοι εξακολουθούσαν να έχουν επιφυλάξεις για την ανάγκη μιας χώρας να διαθέτει κάποιας μορφής αποτρεπτική ισχύ, το παράδειγμα της ισοπέδωσης του Λιβάνου από την πολεμική μηχανή του Ισραήλ μπορεί να αποδείξει ότι μόνο όσοι πάσχουν από βαρύ πολιτικό στραβισμό δε βλέπουν πως οι χώρες που δε διαθέτουν στρατιωτική ισχύ καταβροχθίζονται από τους χασάπηδες του πλανήτη σε χρόνο dt.
Πριν από λίγους μήνες, και στην προσπάθεια να καταλάβω τον τρόπο λειτουργίας του Ιδρύματος, έθετα το κρίσιμο ερώτημα «μπας κι είναι οι κάμποι τα βουνά, μπας οι ψηλές ραχούλες;», αλλά κανείς δεν έκανε τον κόπο να απαντήσει. Με τον όρο «Ίδρυμα» εννοώ τη συγκέντρωση περίπου 10.000 οργανισμών, υπηρεσιών, νομαρχιών, υπερ- και υπο-νομαρχιών, ΔΕΚΟ, γενικών γραμματειών και υπουργείων και 450.000 (πάνω κάτω) συμβουλίων, επιτροπών και ανεξάρτητων αρχών που έχουν δημιουργηθεί μετά την -προσωρινή- αποχώρηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από την Ελλάδα με δύο και μόνο σκοπούς: την αυτοεξυπηρέτηση και την αυτοϊκανοποίησή τους. Με τον όρο «αυτοεξυπηρέτηση» εννοώ την αέναη προσπάθεια των οργανισμών να εξασφαλίσουν την ύπαρξη και τη λειτουργία τους, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι στον ίδιο χώρο κατοικούν κάπου 9 εκατομμύρια υπήκοοι που από το 1830 και μετά υπάρχουν για να μπορεί να λειτουργεί το Ίδρυμα!
Στις εφημερίδες της περασμένης Κυριακής υπήρξε ένα μπαράζ δημοσιευμάτων για τον τρόπο που το Ίδρυμα «ψωνίζει» αμυντικό υλικό το οποίο δεν είναι σε θέση, δεν μπορεί ή δε θέλει να χρησιμοποιήσει για πρακτικούς λόγους (σε περιπτώσεις κρίσεων, οι υπηρεσίες του δεν είναι σε θέση να συνεννοηθούν μεταξύ τους, δείτε πραξικόπημα στην Κύπρο, Ίμια, FYROM κ.ο.κ.).
Δεν είναι η πρώτη φορά που η στήλη έχει επισημάνει ότι η κάθε υπηρεσία ή Οργανισμός του Ιδρύματος «ψωνίζει» οπλικά συστήματα. Να το θυμίσω, σε περίπτωση που το ξεχάσατε. Εκεί που κάθεται και βλέπει ειδήσεις στα παράθυρα ο υπουργός αποφασίζει να «ψωνίσει» μαχητικά τέταρτης γενιάς. Φωνάζει το διευθυντή του γραφείου του (που 99 στις 100 περιπτώσεις ουδεμία σχέση έχει με τα οπλικά συστήματα και τα αντισταθμιστικά οφέλη) και λέει «ρε συ Μήτσο, είναι καλά αυτά τα Eurofighter, F-16, Rafale, JSF, Gripen;» - το ερώτημα είναι ανάλογο με το μάρκετινγκ του τοπικού μανάβη.
«Ξέρω ’γώ... Καλά είναι, αλλά δεν ξέρω τι θα πει η γυναίκα σας. Δεν της αρέσουν τα γερμανικά, γαλλικά, αμερικανικά, σουηδικά αυτοκίνητα, και δεν ξέρω πώς θα αντιδράσει».
Ύστερα από ατέλειωτες επαφές, συζητήσεις, συσκέψεις (στο Da Capo και στο Tops), και πάντα ανάλογα με τις κραυγές/υποσχέσεις/απειλές του μανάβη, το ΔΣ του Ιδρύματος αποφασίζει να «ψωνίσει» 30 Mirage 5 ή F-16 Block 52+.
Όταν μια πολιτισμένη, σοβαρή και πραγματικά ανεξάρτητη χώρα λαμβάνει μια τόσο σοβαρή για το παρόν και το μέλλον των παιδιών της απόφαση, φροντίζει να επιτύχει το προφανές: να εξασφαλίσει το μεγαλύτερο δυνατό «ποσό» σε αντισταθμιστικά. Το «ποσό» δεν είναι απαραίτητο να δίνεται σε μετρητά - ποτέ δε γίνεται έτσι. Στις περισσότερες περιπτώσεις η -σοβαρή- χώρα απαιτεί -και επιτυγχάνει- τη συμπαραγωγή του μαχητικού, της φρεγάτας, του άρματος, του φορητού οπλισμού, των πυρομαχικών, οτιδήποτε τέλος πάντων είναι απαραίτητο για την άμυνά του. Με τον τρόπο αυτόν το Κράτος (σε αντίθεση με το Ίδρυμα Ανιάτων) καταφέρνει να συν-παράγει F-16 και να τα πουλάει στην Αίγυπτο και στο Πακιστάν (Τουρκία), να στήνει μια μεγάλη σειρά παραγωγής ελικοπτέρων με τα οποία να εφοδιάζει τις Ένοπλες Δυνάμεις και τις υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (Ισπανία με το Typhoon), να αναπτύξει την αεροδιαστημική βιομηχανία του (Ισραήλ), τις μεταφορικές ανάγκες του (Ιταλία) και γενικά, εκτός από το να πάρει πίσω μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από αυτά που πληρώνουν οι υπήκοοι (όπως στην περίπτωση του Ιδρύματος), να δημιουργήσει μερικές εκατοντάδες θέσεις εργασίας, να εκπαιδεύσει τους νέους στις καινούργιες τεχνολογίες, να λάβει μέρος, διάβολε, στη διαμόρφωση του μέλλοντός του.
Γίνεται τίποτα από όλα αυτά στο Ίδρυμα της ιστορίας μας; Τίποτα. Γιατί; Γιατί τα άτομα που αποφασίζουν, αν δεν είναι παντελώς άσχετα (που δεν είναι όλα), δεν έχουν καμία σχέση με την τεχνολογία, την αμυντική ή τη διαστημική βιομηχανία, και το μόνο που τα ενδιαφέρει (τα περισσότερα) είναι να τα «κονομήσουν», να προωθήσουν τα ενεργούμενά τους σε νευραλγικές θέσεις (του Ιδρύματος) ή, σε πιο ήπιες περιπτώσεις, να αλλάξουν το τζιπ, το σκάφος, τη βίλα, ακόμα και την γκόμενα.
Πού καταλήγουμε; Στον Ηλιάκη και στο Σιαλμά, στις τέσσερις της νύχτας των Ιμίων και σε εκείνους που έπεσαν -ή πρόκειται να πέσουν- για να φυλάνε Θερμοπύλες.
Έχει καμία λογική; Δεν έχει. Αλλά μήπως είχε/έχει λογική το γεγονός ότι το 2006 μ.Χ. το Ίδρυμα δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα αξιόπιστο, σοβαρό και εθνικά υπεύθυνο Σώμα Ελλήνων, Ισπανών, Αμερικανών, Ιρλανδών, δεν έχει σημασία η εθνικότητα, αλλά η σοβαρότητα και η αποφασιστικότητα των ατόμων και των υπηρεσιών της χώρας (και όχι του Ιδρύματος Ανιάτων), να εργαστούν προς όφελος των πολιτών - σε αντίθεση με των υπηκόων.
Γίνεται αυτό; Η άποψη του γράφοντος είναι πως όχι.
29.10.06
Για τις Α.Π.Ε.
Ανανεώσιμες Πηγές Ηλιθιότητας
Στη μια ραχούλα οι ανεμογεννήτριες εμποδίζουν τις γίδες να τεκνοποιήσουν, στην άλλη κορφή κάνουν τα πρόβατα gay. Στην ¶νδρο «προσβάλλουν την αισθητική», στη Μύκονο δεν αφήνουν τις μοδίστρες να ησυχάσουν, στην Εύβοια δεν μπορούν να εγκατασταθούν, γιατί ο τοπικός καταπατητής θέλει να φτιάξει καφετέρια, και ο θόρυβος θα «διώχνει τους πελάτες». Δεν υπάρχει βουνό, ραχούλα, ρεματιά στην Ελλάδα που να μην παρακολουθείται από τα αετίσια μάτια του Τάγματος των Ηλιθίων για την Προστασία του Περιβάλλοντος από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Στο αρχείο μου έχω ολόκληρη συλλογή προσφυγών στο ΣτΕ από μέλη του εν λόγω Τάγματος, που δεν είναι το μόνο του είδους στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα της δράσης των μελών του είναι οι αλλεπάλληλες καθυστερήσεις των έργων -και σχεδίων επενδύσεων- ΑΠΕ. Τα εμπόδια που φέρνουν άτομα, σύλλογοι για την... προστασία του περιβάλλοντος και «φορείς» που, στην πλειονότητά τους, αποτελούνται από άσχετους και ανεπάγγελτους είναι τόσο πολλά, ώστε η προσπάθεια απεξάρτησης της χώρας από το πετρέλαιο να μοιάζει με νεοελληνικό ανέκδοτο.
Και καλά με τους γραφικούς ηλίθιους και τους κάθε λογής καταπατητές δημόσιας γης, που, για να κρατήσουν αυτά που άρπαξαν, χρησιμοποιούν ως πρόσχημα την προστασία του περιβάλλοντος. Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, όπου ο καθένας είναι ό,τι δηλώσει, η κοπάνα από τα μαθήματα αποκαλείται «αγώνας για την Παιδεία» και η καταστροφή του περιβάλλοντος «προστασία», η στείρωση των γιδοπροβάτων από τη λειτουργία των ανεμογεννητριών είναι ακόμα μία «χαριτωμένη» ανοησία.
Όταν, όμως, το ίδιο το Κράτος κάνει ό,τι μπορεί για να ανακόψει την προσπάθεια απεξάρτησης από το πετρέλαιο, τότε τα πράγματα σοβαρεύουν. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τηλεκατευθυνόμενους «βλάχους» και κουτοπόνηρους μπούρτζους, αλλά με αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες, προέδρους οργανισμών, γενικούς γραμματείς ακόμα και υπουργούς.
Πρόσφατο παράδειγμα οι εξαγγελίες του Υπουργού Ανάπτυξης, Δημ. Σιούφα, για το νέο νόμο για τις ΑΠΕ (Ν. 3468/06). Ο νόμος που ψηφίστηκε στις αρχές Ιουνίου στη Βουλή υποτίθεται ότι θα έλυνε όλα τα προβλήματα, όμως η «ελληνική πραγματικότητα» έχει αρχίσει ήδη να ρίχνει βαριά σκιά στον τομέα.
Στο πλαίσιο εφαρμογής του Ν. 3468/06 με την απόφαση 136/20.07.2006 της ΡΑΕ, διακόπηκε επ’ αόριστον η αξιολόγηση όλων των αιτήσεων για άδειες παραγωγής ΑΠΕ συνολικής εγκατεστημένης ισχύος πολλών χιλιάδων MW, και ιδιαίτερα για... αιολικά πάρκα! Κι αυτό μέχρι οι επενδυτές που ζητούν άδεια παραγωγής από αιολικό πάρκο να προσκομίσουν νέες ανεμολογικές μετρήσεις διάρκειας τουλάχιστον 1 έτους από πιστοποιημένο φορέα... Στην πράξη, η τελευταία απαίτηση σημαίνει αναστολή αξιολόγησης όλων των αιολικών έργων για αρκετά χρόνια. Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης μοναχικές ανεμογεννήτριες, αιολικά πάρκα και φωτοβολταϊκοί συλλέκτες κοσμούν τις κορυφογραμμές και τα λιβάδια. Στην Ελλάδα τα βουνά είναι γεμάτα από τη βρόμα και τη δυσωδία των σκουπιδιών και των χωματερών του περιούσιου λαού των Νεοελλήνων. Πρότεινα (το... 1987!) μια «δράση» που δε θα έλυνε το πρόβλημα, αλλά θα έκανε μία αρχή. Είπα (γραπτώς) σε κάποιον υπουργό-νούμερο το εξής απλό: να επιλεγεί ένα νησί του Αιγαίου στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση να κάνει ένα πρωτοποριακό πείραμα. Θα το αποκαλούσε «Πράσινο Νησί» και θα επιδοτούσε μέχρι και 100% όσους κατοίκους επέλεγαν να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας (ηλιακή, αιολική, κυμάτων της θάλασσας, φωτοβολταϊκά, κυψέλες καυσίμου κτλ.) για να κλιματίσουν τα σπίτια, να λειτουργήσουν τις βιοτεχνίες, να κινήσουν τα αυτοκίνητα και τα δίκυκλά τους και, γενικά, να κάνουν ό,τι πρέπει για να ζήσουν σύγχρονα και, συγχρόνως, «οικολογικά». Είχα προτείνει το νησί να είναι η Σίκινος, λόγω του ισχυρού αιολικού δυναμικού που διαθέτει. Πέρασαν 20 χρόνια και πληροφορήθηκα ότι η ιδέα μου «υλοποιήθηκε» από τρίτους, ζωή νά ’χουν.
18.02.07
Η χώρα των χαμένων ευκαιριών
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε σε αυτήν εδώ τη στήλη στις 26.03.06 έγραφα για τον τρόπο που χώρες που βγήκαν πρόσφατα από την περιπέτεια του «υπαρκτού σοσιαλισμού», σαν την Τσεχία, την Πολωνία και τη Σλοβακία, κατασκευάζουν αυτοκίνητα, πολεμικά και πολιτικά αεροπλάνα. Η Ρουμανία και η Ουγγαρία αναπτύσσονται γοργά. Ακόμα και η Εσθονία ξεπέρασε την Ελλάδα. Στο άρθρο αναφερόμουν και στην Ισπανία, που άρχισε την ευρωπαϊκή πορεία της μετά την Ελλάδα, και σήμερα, εκτός από την αυτοκινητοβιομηχανία, διαπρέπει και στις αεροδιαστημικές κατασκευές. Μέχρι τα μέσα του ’90 υπήρχε μόνο η CASA, που έφτιαχνε ελικοφόρα και αεριωθούμενα εκπαιδευτικά. Στη συνέχεια άρχισε να παράγει μεταγωγικά και έγινε μία από τις κυρίαρχες δυνάμεις στο χώρο. Η επιτυχία, έγραφα, ήλθε όταν η αποκρατικοποιημένη CASA έγινε μέρος της EADS, και τώρα η χώρα συμμετέχει στο πρόγραμμα του Eurofighter. Κίνηση ματ που της επέτρεψε να κερδίσει τη συμμετοχή της σε μια σειρά άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων (Airbus, Eurocopter κ.ά.). Η συμμετοχή οδήγησε σε γρήγορη ανάπτυξη και άλλες αεροπορικές και διαστημικές βιομηχανίες, που συμμετέχουν με 3%-5% στην ευρωπαϊκή πίτα.
Η περίπτωση της Ισπανίας είχε μια πρόσφατη εντυπωσιακή συνέχεια, που θα την παρουσιάσω, καθώς δείχνει πώς τα καταφέρνουν οι άνθρωποι στην Ιβηρική. Οι ένοπλες δυνάμεις ξεκίνησαν πριν από μερικά χρόνια μια μεγάλη εξοπλιστική προσπάθεια με ριζική ανανέωση δομών, που συνοδεύεται από ταυτόχρονη ανανέωση μέσων και υλικού. Το γιατί το κάνουν χωρίς να έχουν τον... εξ Ανατολών κίνδυνο σχετίζεται με τις φιλοδοξίες της χώρας να πρωταγωνιστήσει στα ευρωπαϊκά πράγματα και στην κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, που είναι στενά δεμένη με την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα αφορούσε τα ελικόπτερα, με ανάγκες σε μοντέλα επιθετικά, μεταγωγικά και ελαφρά για παρατήρηση-συνεργασία. Κάθισαν οι -σοβαροί- άνθρωποι και υπολόγισαν τις συνολικές ανάγκες της χώρας σε όλους τους τύπους με χρονικό ορίζοντα που ξεπερνούσε τη 15ετία. Στη συνέχεια επέλεξαν το Eurocopter Tiger ως επιθετικό και το Eurocopter EC 135 ως μικρό ελικόπτερο γενικής χρήσης, που, εκτός από το στρατό, θα καλύψει τις ανάγκες και της πολιτοφυλακής, της Guardia Civil. Πριν από μερικές εβδομάδες -και ύστερα από ένα χρόνο διαπραγματεύσεων- υπέγραψαν και μια συμ